|
Лекин агар вов истеънофия бўлса, маъно мана бундай бўлиб қолади:
آمَنَ الرَّسُولُ
وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ
Пайғамбар с.а.в.нинг имонлари ҳақида жумлайи феълийя билан, мўминларнинг имонлари ҳақида эса жумлайи исмийя билан хабар бериб қолинарди. Жумлайи исмийя ифода жиҳатидан жумлайи феълийядан кучлилигини эътиборга оладиган бўлсак, бу гап Қуръон олдин Пайғамбар с.а.в.га нозил бўлиб, кейин унга саҳобалар имон келтирганларига тўғри келмай қолади.
Шунинг учун (رَّبِّهِ )дан кейин тўхтагандан кўра, (الْمُؤْمِنُونَ )дан кейин тўхташ (вақф қилиш) рожиҳроқ.
(كُلٌّ آمَنَ имон келтирган ҳар бир киши) Мубтадо ва хабардан ташкил топган янги гап. (كُلٌّ ) (الْمُؤْمِنُونَ )га таъкид бўлмайди. Чунки бу сўз ўзи таъкидлаб келаётган сўзга изофа қилингандагина таъкид бўлади. Бу ерда эса ундай эмас. Шунинг учун бу жумла айтиб ўтганимиздек, мубтадо ва хабардан ташкил топган янги гап (жумлайи истеънофийя) бўлади.
(سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا Эшитдик ва итоат этдик) яъни, қулоқ солдилар (хўп, дедилар). Олдин қулоқ солиниб, кейин итоат этилгани учун қулоқ солиш итоат эитишдан олдин келяпти.
(غُفْرَانَكَ رَبَّنَا Парвардигоро, гуноҳларимизни мағфират қилишингни сўраймиз) яъни, мағфират қил. Ғуфрон сўзи масдар бўлиб, мафъулун мутлақ ўрнида келяпти, яъни, ўзининг феълидан ноиб бўляпти.
(وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ Ва фақат Ўзингга қайтажакмиз) яъни, ўлим ва қайта тирилиш билан қайтиш.
3. Бақара сурасининг якунида ўша мўминлар фараж, деб номлаган маъно мавжуд. Аллоҳ Таоло фақат очиқ қилинган ишлар ва айтилган сўзлардангина ҳисоб олади. Очиқ қилинмасдан кўнгилдан ўтган ўйларни эса кечиради.
Шундан сўнг Аллоҳ Таоло Пайғамбар с.а.в. ва мўминлар тилидан сўзлатиб, Аллоҳдан унутиб ва билмасдан қилган ишларимиз учун бизни азобламаслигини, бизга оғирлик қиладиган ишларни юкламаслигини, тоқатимиз кўтармайдиган ишларни буюрмаслигини, бизни Ўз афви ва мағфирати ила ўраб, кофирлар устидан ғолиб этишини сўраттиряпти. Ундан кейин эса Аллоҳнинг Пайғамбар с.а.в. ва мўминлар қилган дуоларни ижобат қилиши хурсандлиги турибди. Аллоҳ Мағфиратли, Раҳмли, Саховатли Зотдир.
222-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232